Πέμπτη 20 Οκτωβρίου 2016

Σωτήρης Αμάραντος: Η επαναστατική κατάφαση της κοινωνικότητας

Σωτήρης Αμάραντος



Εάν κάτι δίνει τη δυνατότητα στους λίγους να κυβερνούν επί των πολλών είναι ότι οι πρώτοι δρουν οργανωμένα, ενώ οι δεύτεροι ατομικά, παρορμητικά και μαζικοποιημένα. 

Για το αποτέλεσμα αυτό δεν φταίει μόνο η άγνοια της τρομερής δυναμικής που μπορεί να εκπορευτεί από τη συλλογική δράση αλλά και το έθος της καθημερινής αδράνειας και της παθητικής αποδοχής, δηλαδή οι πρακτικές και ιδεολογικές προϋποθέσεις της εξουσιαστικής νομιμοποίησης ορισμένων, ανεξαρτήτου ποιότητας, στη θέση του εξουσιαστή και των υπολοίπων στη θέση του εξουσιαζόμενου.

Στις σύγχρονες κοινοβουλευτικές ολιγαρχίες οι πολίτες έμαθαν ότι ο ρόλος τους είναι να επιλέγουν, ανά περιοδικά διαστήματα, μέσα από ένα σύνολο ανταγωνιστικών κομματικών συσπειρώσεων, εκείνη που θα τους εξασφαλίσει τη καλύτερη δυνατή καταναλωτική ευχέρεια. Αποσύρθηκαν οι πολίτες στη σφαίρα της ιδιωτικής κατανάλωσης και τα δημόσια πράγματα έγιναν βορά των οργανωμένων συμφερόντων. 

Η ατομική ευθύνη των πολιτών μπορεί να εντοπιστεί στον ιστορικό αυτό συμβιβασμό, που όμως δεν θα πρέπει να λησμονούμε πως μεθοδεύτηκε μέσα από ένα σύνολο μηχανισμών που δύσκολα κανείς θα αρνηθεί την αποτελεσματικότητά τους. Σήμερα όπως δείχνουν τα πράγματα ο συμβιβασμός αυτός καταρρέει ακόμη και για τον Δυτικό κόσμο μπροστά στις αχόρταγες τάσεις των κυρίαρχων, ίσως διότι θεώρησαν πως η παραισθησιογόνος λειτουργία της κατανάλωσης και του lifestyle έχουν επιτύχει την επιθυμητή αφαίμαξη και της τελευταίας ικμάδας διάθεσης για πολιτική συνειδητοποίηση και δράση των μαζών.

Η Ελλάδα βιώνει με κατακλυσμιαίο τρόπο αυτή την διεθνή εξέλιξη, καθώς εδώ προστίθενται σε όλα αυτά και οι χρόνιες κακοήθειες του πολιτικού συστήματος και των επείσακτων θεσμών που αρθρώνουν το ελληνικό κράτος, πετσοκόβοντας την ανθρωπολογική ιδιαιτερότητα του Έλληνα. Η ανάγκη σχηματισμού ενός κοινωνικού ανατρεπτικού-επαναστατικού κινήματος είναι επιτακτική, όχι μόνο για την οικονομική, αλλά κυρίως για την πολιτισμική επιβίωση του λαού μας. Το κοινωνικό κίνημα θα πρέπει να πείσει τους πολίτες ότι είναι αντιπροσωπευτικό έναντι της κοινωνίας, δίνοντας παράλληλα την ευκαιρία σε κάθε έναν που το επιθυμεί, να εκφράσει τη γνώμη του και να συναποφασίσει στην διαμόρφωση του πολιτικού οράματος (για την επιθυμητή κοινωνία του αύριο) αλλά και των μέσων επίτευξής του. Με άλλα λόγια η κοινωνία θα πρέπει να αποκτήσει αντίληψη του εαυτού της και της ικανότητας της να αποφασίζει για όσα θα ήθελε να της συμβούν. Θα πρέπει επίσης το κοινωνικό κίνημα να καθαρίσει τον εαυτό του από τη σκωρία των επιμέρους συμφερόντων των προνομιούχων κοινωνικών ομάδων, καθώς και από τα σεσημασμένα πρόσωπα του δεξιού ή αριστερού λαϊκισμού, που θα προσπαθήσουν να ενσωματωθούν σε αυτό για να το χειραγωγήσουν. 

Είναι εξίσου σημαντικό να πάρει τις απαιτούμενες αποστάσεις από τις ιδεολογικές αγκυλώσεις του παρελθόντος, που οδηγούν κατευθείαν στον ολοκληρωτισμό και να αποκαταστήσει το νόημα της πολιτικής πράξης, εξασφαλίζοντας μια ευνοϊκή, για την κοινωνία, ισορροπία μεταξύ ατομικού και συλλογικού. Αυτή η ισορροπία θα αναστήσει μια από τις πλέον δοκιμασμένες πολιτισμικές κατακτήσεις του Ελληνισμού, που είναι η κοινωνικότητα ως αυτοσκοπός, κατά την οποία το συλλογικό θα πραγματώνει το ατομικό χωρίς να το απορροφά ή να το καταστέλλει και το ατομικό θα αρνηθεί το εγκλεισμό στην φιλαυτία και την ιδιοτέλεια, προς χάριν του συλλογικού.


Τέλος είναι πολύ σημαντικό να ωθήσει τα πράγματα στη συγκρότηση ενός αντίστοιχου, προς όλα τα παραπάνω, συλλογικού τρόπου ζωής, ο οποίος θα καλύψει όλες τις πτυχές της πραγματικότητας και θα λειτουργήσει ανταγωνιστικά ως προς τον κυρίαρχο. Ενός τρόπου, ο οποίος θα βασιστεί στη προσωπική ευθύνη των κοινωνών έναντι των δημοσίων πραγμάτων, μια ευθύνη που θα τους παροτρύνει να ασκούν κριτική και να αναλαμβάνουν δράση για τα κακώς κείμενα, όχι μόνο όταν τα εντοπίζουν σε τρίτους, αλλά πρώτα από όλα όταν αυτά εμφανίζονται και κυριαρχούν στον ίδιο τους τον εαυτό. Έτσι το κοινωνικό κίνημα παραπέμπει και ενσαρκώνει έναν άλλο τρόπο του βίου, δηλαδή ένα ζωντανό παράδειγμα που θα κριθεί στην πράξη και θα καθιστά επίσης με πρακτικό και παιδευτικό τρόπο το "Είναι" του κάλεσμα ενσωμάτωσης, προς κάθε πολίτη. Αρχή για όλα αυτά μπορεί να γίνει η απλή ένωση κάθε ανιδιοτελούς, κοινωνιοκεντρικής και δημοκρατικής συνείδησης και το μέσον δεν είναι άλλο από την επιμονή και την ελπίδα. 


Πρώτη δημοσίευση: Attica Press, 2013

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου